گفت‌وگو با «افشین یداللهی» درباره جریان «ضد زرد»
«افشین یداللهی»، روان‌پزشک و ترانه‌سرا، جریانی را می‌خواهد آغاز کند با عنوان «ضدزرد»؛ جریانی که در ضدیت با خودنمایی‌های مجازی شکل گرفته است.
جریان ضدزرد چه هدفی را دنبال می‌کند؟
این جریان به‌صورت جرقه به ذهنم آمد. در یکی از جلسات خانه ترانه، شعری درباره ١٧٥ غواص شهید خوانده شد. من به‌خاطر شغلم سال‌ها با بازماندگان جنگ و جانبازان اعصاب و روان و مشکلات آنها از نزدیک آشنا هستم. متأسفانه این شعر از لحاظ فنی و زیبایی‌شناسی و حتی از نظر احساسی در شأن ایثارگران نبود. من و دیگر دوستان به نقد این شعر پرداختیم ولی واکنش مخاطبان و دوستداران این شاعر علیه ما بدون دقت به نقدها بسیار تند بود. این اتفاق مرا به این نتیجه رساند که مخاطبان ما بدون شنیدن درست اثرمان، دنباله‌روی ما هستند. فضاهای مجازی هم این وضعیت را تشدید کرده است. افراد بدون خواندن، تعمق‌کردن، شک‌کردن و نقدکردن، کسی را لایک و فالو می‌کنند. ما احساس کردیم باید یک جریان نقد بی‌طرفانه، محترمانه و بی‌تعارف را شروع کنیم و اتفاقا این کار را از خودمان آغاز کرده‌ایم. پنجشنبه همین هفته در جلسه خانه ترانه، ترانه‌هایمان را نقد می‌کنیم و این نقدها را در فضای مجازی هم منتشر خواهیم کرد تا از این طریق مخاطبانمان را دعوت به خواندن و تعمق‌کردن کنیم.
فکر نمی‌کنید مشکل تعمق‌نکردن فراتر از آن است که به فضاهای مجازی مربوط باشد؟
درست است. فضاهای مجازی وسیله‌اند و این ماییم که می‌توانیم برای کارکردهای مختلف اطلاع‌رسانی، فرهنگ‌سازی، کمک‌رسانی یا حتی سرگرمی از آنها استفاده کنیم، اما این رسانه‌ها امکان برخی رفتارها را تسهیل می‌کنند. متأسفانه ما درحال‌حاضر در جامعه‌مان با چیزی روبه‌رو هستیم که من اسمش را یرقان فرهنگی می‌گذارم. از نظر پزشکی زردی و یرقان یک نشانه است و با دیدن آن باید سراغ علت و درمان رفت. ما حتی قصد داریم از کارشناسان مختلف در جلسات خانه ترانه استفاده کنیم تا این یرقان فرهنگی را در همه حوزه‌ها بررسی کنند.
منظورتان از یرقان فرهنگی چیست؟
امروز با جریانی در فضاهای مجازی روبه‌روییم که افراد بدون هیچ تعمقی در حوزه فرهنگ و هنر شروع به‌دنباله‌روی از یک نفر می‌کنند یا فالوئر او می‌شوند. انسان‌ها از یک طرف دوست دارند به گروهی تعلق داشته باشند و از طرف دیگر نیاز به کسب رضایت و تأیید دارند. دنیای مجازی رسیدن به این اهداف را بدون هزینه، مسئولیت و تبعاتی فراهم می‌کند. کسانی که نیاز به کسب تأیید دارند، با خودنمایی و جریان‌سازی‌های کاذب آن را به دست می‌آورند. زمانی این خطرناک‌تر می‌شود که این جریان‌سازی‌های کاذب پز روشنفکربودن دارد. کسانی هم که می‌خواهند عضو گروهی باشند، با فالوکردن‌های کورکورانه از چهره‌ای پرتناقض که بدون هیچ نقدی او را ایدئالایز کرده‌اند، این نیاز را برطرف می‌کنند که این هم کاذب است. جالب اینکه بعد از مدتی چهره‌ها، فالوئر فالوئرهای خود می‌شوند!
نگران نیستید که جریان ضدزرد هم، زرد شود؟
اتفاقا این جریان به‌شدت قابلیت زردشدن دارد چون ما این حرکت را از جایی شروع کرده‌ایم که اپیدمی یرقان وجود دارد؛ یعنی همان فضای مجازی و هشتگ ضدزرد. تقاضای من از همه کسانی که می‌خواهند این هشتگ را به کار ببرند این است که اگر واقعا دلیلی منطقی برای آن دارند، به این جریان ملحق شوند و حتما دلیلشان را به شکلی محترمانه همراه با هشتگ منتشر کند.