حضرت حکیم سنایی غزنوی با زبان بسیار ساده و طبیعی به وصف کتاب پرداخته است:
همنشینی بِه از کتاب مخواه
که مصاحب بود گه و بیگاه
این چنین همدم لطیف کی دید
که نرنجید و هم نرنجانید
همو در بیتی دیگر، بهترین دوست را در هنگام تنهایی کتاب می‎داند، و آفتاب دانش و دانایی را در پس افق‎های روشن و درخشان دانش ترسیم می‎کند:
انیس کنج تنهایی کتاب است
فروغ صبح دانایی کتاب است